Μπορεί το όνομα Anne Apllebaum να μην λέει τίποτα στους περισσότερους, όμως η συγκεκριμένη κυρία είναι πασίγνωστη δημοσιογράφος, έχει τιμηθεί με το βραβείο Pulitzer ενώ γραπτά της φιλοξενούνται στις σελίδες των πλέον έγκυρων εντύπων:
The Economist, WSJ, The Washington Post, The Daily Telegraph κ.λπ. Προσωπικά, ως πιο σπουδαία συνεισφορά της στο δημόσιο διάλογο θεωρώ τον λακωνικό τρόπο με τον οποίο περιέγραψε την πραγματική αποστολή της αστικής τάξης: «Η εξέλιξη της αστικής τάξης είναι ένα υγιές φαινόμενο όταν γίνεται με βάση τις αστικές αξίες: σκληρή δουλειά, τιμιότητα, προσωπική ευθύνη». Η Applebaum περνάει από τη σκέψη μου κάθε φορά που αναλογίζομαι τις ευθύνες της ελληνικής αστικής τάξης στο σημερινό κατάντημα της χώρας. Και για να είμαι απολύτως ξεκάθαρος, προσωπική μου πεποίθηση είναι ότι για την κατάντια μας, πάνω και πρώτα απ΄ όλα ευθύνεται αυτός ο θίασος αρπακτικών που υποδύεται την αστική τάξη τα τελευταία σαράντα χρόνια.
Η μόνιμη επωδός που ακολουθεί την παραπάνω εκτίμηση είναι ότι στην Ελλάδαδεν υπήρξε ποτέ πραγματική αστική τάξη, πραγματική ελίτ. Και ναι και όχι, θα έλεγα εγώ. Πράγματι σε σύγκριση με την αστική τάξη των δυτικών χωρών, η ελληνική απείχε παρασάγγας. Αλλά αυτό δεν θα μπορούσαμε να το αποφύγουμε. Η αστική τάξη της δυτικής Ευρώπης διαμορφώθηκε μέσα σε καιρούς βίαιους αλλά και συναρπαστικούς. Μέσα από την Αναγέννηση, τον Διαφωτισμό, τη Μεταρρύθμιση και την Αντιμεταρρύθμιση και φυσικά τη Βιομηχανική Επανάσταση. Δυστυχώς, το ελληνικό έθνος είχε την ατυχία όταν οι άνεμοι της αλλαγής σάρωναν την Ευρώπη, να βρίσκεται κάτω από την μπότα του Σουλτάνου και του Ισλάμ. Έτσι, η δοσοληψία, το μπαξίσι, ο νεποτισμός και ο ανατολίτικος δεσποτισμός «φυτεύθηκαν» στο πολιτισμικό μας DNA.
Η βραβευμένη με Pulitzer δημοσιογράφος Anne Applebaum. (Φωτογραφία: Wikipedia)
Και πάλι, όμως, η Απελευθέρωση σηματοδότησε τη δημιουργία μια υποτυπώδους αστικής τάξης, με πνευματικά δάνεια από τους Έλληνες αστούς που μεγαλούργησαν στη διασπορά. Όταν μάλιστα η ελληνική αστική τάξη ανδρώθηκε (στις αρχές του 20ου αιώνα), μεγαλούργησε και μέσα σε λίγα χρόνια διπλασίασε σε έκταση την Ελλάδα. Αλλά και μετά το τέλος του εμφυλίου, παρά τα σημαντικά λάθη της, η αστική τάξη κατόρθωσε να κρατήσει την Ελλάδα στη σωστή όχθη του ιστορίας, προς τον Δυτικό κόσμο και την Ευρώπη. Οι εκπρόσωποί της δεν ήταν άγιοι, αλλά σίγουρα δεν ήταν αυτός ο συρφετός «επιχειρηματιών» που γνωρίσαμε τις τελευταίες δεκαετίες. «Επιχειρηματίες» που πρώτα αναλάμβαναν δημόσιο έργο και μετά αγόραζαν τσουγκράνες για να ανακατεύουν την άμμο.
Τα πάντα ανατράπηκαν τη δεκαετία του ’80. Τότε ελήφθη η στρατηγική απόφαση ότι τα παλιά «μεγάλα τζάκια» δεν «κούμπωναν» στην πορεία που έπρεπε να πάρει η χώρα. Η λέξη «βιομήχανος» και «εργοστασιάρχης» έγινε συνώνυμο του κλέφτη. Τα κλειδιά της χώρας παραχωρήθηκαν σε μεταπράτες και νταραβερτζήδες, που ασχολούνταν αποκλειστικά με «Εισαγωγαί και Διάθεση Προϊόντων» και περίμεναν πότε θα προκηρυχθεί η επόμενη ανάθεση δημόσιου έργου για να έχουν «δουλίτσα». Η παλαιά ελίτ στοχοποιήθηκε, συκοφαντήθηκε, συνετρίβη και τελικά αντικαταστάθηκε από ένα τσούρμο αγράμματων και άξεστων παστρικοχέρηδων, που διέλυσε τη χώρα όχι μόνο οικονομικά αλλά κυρίως σε επίπεδο ύφους και ήθους. Πρακτικά, αυτό που συνέβη ήταν ότι για πρώτη φορά στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους όσοι συγκροτούσαν αυτό που έχουμε συνηθίσει ν’ αποκαλούμε ελίτ ήταν όσοι κατείχαν πλούτο με κάποιο τρόπο. Αυτό και τέλος.
Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ των εκπροσώπων των δύο εποχών ήταν ο σεβασμός στους κανόνες. Η ελίτ που έκανε ρεσάλτο στην εξουσία, παίρνοντας φόρα από το πανωσήκωμα της Κλαδικής, αδιαφορούσε επιδεικτικά για την τήρησή τους. Τα πάντα επιτρέπονταν, αρκεί να μην σε τσακώσουν. Ακόμα και αυτό, ίσως, θα μπορούσε να γίνει «ανεκτό» από την ιστορία. Άλλωστε όλες οι ελίτ, σε όλες τις ιστορικές περιόδους, σε όλα τα πολιτικά και οικονομικά καθεστώτα υπήρξαν ανέκαθεν λίγο πιο «ίσες» ενώπιον του νόμου, σε σύγκριση με τους κοινούς θνητούς.
Στην περίπτωση που εξετάζουμε, όμως, οι συγκεκριμένοι πειρατές δεν κρατούσαν καν τα προσχήματα. Η αρπαχτή γινόταν σχεδόν στα φανερά (με πιο κλασσική περίπτωση τη φούσκα του Χρηματιστηρίου) χωρίς να ανοίγει μύτη. Η εξόφθαλμη, χυδαία απάτη κατέστη ένα είδος εθιμικού δικαίου, μια κανονικότητα. Την ίδια στιγμή βέβαια «αποκεφάλιζαν» σε χρόνο dt κάθε αντίσωμα κατά της παρακμής που μπορεί να εμφανιζόταν στο προσκήνιο.
Λούμπεν δημοσιογράφοι και «αυτιστικοί» καλλιτέχνες εκπαίδευσαν δύο γενιές Ελλήνων στον κρετινισμό.
Σαν να μην τους έφταναν τα παραπάνω, φρόντισαν παράλληλα να διαχύσουν την αγελαία συμπεριφορά τους προς όλα τα κοινωνικά στρώματα. Αυτό έγινε κατορθωτό μέσω της απόκτησης θεσμικών ΜΜΕ, τα οποία εν είδει πρυτανείου έδωσαν στέγη και σίτισαν με παχυλούς μισθούς τους χειρότερους λαϊκιστές: λούμπεν δημοσιογράφους, «αυτιστικούς» καλλιτέχνες και πνευματικούς ανθρώπους με εκτόπισμα φακής. Επί σχεδόν σαράντα χρόνια όλοι τους εξέπεμπαν «αισθητική» που συνοψίζεται στη φράση «δυο έργα σεξ, ένα καράτε». Όλα επιτρέπονταν: ο δημοσιογράφος μπορούσε στο μεσημεριανό δελτίο να καταχεριάζει τον αγγειοχειρούργο, στο απογευματινό τον πιλότο και στο βραδινό τον ιατροδικαστή.
Οι πειρατές δεν κράτησαν καν τα προσχήματα τις τελευταίες δεκαετίες. Η αρπαχτή γινόταν σχεδόν στα φανερά, με πιο κλασσική περίπτωση τη φούσκα του Χρηματιστηρίου. (Φωτογραφία: IMDb)
Κάπως έτσι δύο ολόκληρες γενιές Ελλήνων εκπαιδεύτηκαν στον κρετινισμό και αναπόφευκτα άρχισαν να τον αναπαράγουν. Γιατί όταν μπροστά στα μάτια σου η ελίτ της χώρας συμπεριφέρεται όπως οι Βάνδαλοι στη λεηλασία της Ρώμης, πώς και γιατί εσύ να αντισταθείς στο πλαστό επίδομα τυφλότητας, στον παράνομο διορισμό, στην μετάθεση δια της πλαγίας;
Αυτή η κατά φαντασία ελίτ, η κατά φαντασία αστική τάξη κρατικοδίαιτωνυποθήκευσε το μέλλον τριών γενεών για να στήσει παρασιτικές επιχειρήσεις που κατέρρευσαν μέσα σε μία νύχτα, μόλις η τροφός τους (το ελληνικό κράτος) σταμάτησε να έχει πρόσβαση στις διεθνείς αγορές και κατά συνέπεια δεν μπορούσε να τους μοιράσει «δημόσια έργα και προμήθειες».
Μια πραγματική αστική τάξη που θα σύρει το κάρο της ανάστασης της Ελλάδαςδεν έχει φανεί ακόμα στον ορίζοντα. Αν θέλουμε, όμως, η Ελλάδα να συνεχίσει να υπάρχει όχι μόνο ως ιστορική ανάμνηση θα πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι οι επόμενοι αστοί δεν θα βλέπουν τη χώρα ως προσωπικό πασαλίκι, αλλά θα διαπνέονται από τις αρχές που περιέγραψε η Applebaum: σκληρή δουλειά, τιμιότητα, προσωπική ευθύνη. Αυτό και τέλος.
http://www.andro.gr/